Armagnac

Armagnac

Armagnac is het kleine broertje van cognac. In de basis vergelijkbaar, maar toch heel verschillend. Cognac is vaak wat zachter en makkelijker te drinken dan armagnac, wat er mede voor heeft gezorgd dat de populariteit van cognac zoveel groter is. Om armagnac te mogen heten moet de brandy geproduceerd zijn in de Pays de Gascogne, gelegen in het zuid-westen van Frankrijk. Het ligt in de buurt van de congac streek maar nog net wat zuidelijker. De Pays de Gascogne is op te delen in 3 regio’s:

  • Bas Armagnac: de meest prestigieuze streek om armagnac te produceren. De grond is vrij zuur, kleiachtig, bevat veel ijzer en (kiezel)stenen. Het levert armagnacs op die over het algemeen licht en fruitig zijn. Ongeveer 57% van de totale armagnac productie is afkomstig uit de Bas Armagnac regio.
  • Ténarèze: ligt precies tussen de Bas Armagnac en Haut Armagnac streek in. De samenstelling van de grond bevat meer kalk en klei wat resulteert in wat volle, krachtigere armagnac die meer tijd nodig heeft om volwassen te worden, maar zich daarmee ook uitstekend leent om heel oud en complex te worden. De Ténarèze is verantwoordelijk voor ongeveer 40% van de totale armagnac productie.
  • Haut Armagnac: Geografisch gezien met afstand de grootste regio, maar heeft de kleinste productie en de minste wijngaarden van de drie armagnac regio’s. Een kleine 3% van de totale armagnac productie komt uit de Haut Armagnac regio.

Productieproces

Druiven

Om armagnac te maken moet er eerst een wijn gemaakt worden. Er zijn 10 soorten druiven waarvan armagnac gemaakt mag worden, maar in de praktijk worden er slechts 4 van deze soorten gebruikt:

  • Ugni Blanc: Met een aandeel van 55% in de totale productie van armagnac is dit veruit de meest populaire druif om armagnac mee te maken. In de wereld van cognac is deze druif nog populairder, hij maakt daar ongeveer 95% uit van de totale productie. De Ugni Blanc zit hoog in de zuren en geeft relatief weinig alcohol.
  • Baco: Een hybride druif die vernoemd is naar zijn uitvinder, Francois Baco. Het is een combinatie van de Folle Blanche en Noah. Deze druif is aan het eind van de 19e eeuw bedacht om beter resistent tegen ziektes te zijn na de grote uitbraak van druifluis in de 19e Het is tevens de enige hybride druif die toegestaan is in de productie van armagnac, en wordt niet toegestaan in de productie van cognac. De Baco druif maakt de armagnac ronder, soepel en geeft tonen van rijp fruit. Niet voor niets is deze druif tegenwoordig erg populair. Maar liefst 35% van de armagnac productie is op basis van de Baco druif.
  • Folle Blanche: De oudste en vroeger meest gebruikte druif voor armagnac. Helaas is deze druif voor een groot deel uitgeroeid door de druifluis uitbraak en sindsdien wordt hij vooral gebruikt als smaakmaker in armagnac van betere kwaliteit. Deze druif is zeer fragiel, gevoelig voor ziektes en voor vorst en hierdoor wordt er nog maar weinig van geproduceerd, slechts 5% van de totale armagnacproductie komt voor rekening van de Folle Blanche. Jammer, want de deze druif geeft een zeer fijne, gebalanceerde en florale armagnac.
  • Colombard: wordt veel gebruikt in tafelwijnen, maar relatief zeldzaam voor armagnac. Ongeveer 5% van de armagnac is op basis van de Colombard druif, welke voor fruitige en kruidige aromas zorgt. Wordt meestal als component voor blends gebruikt.

De overige druiven (Plant de Graisse, Meslier Saint Francois, Clairette de Gascogne, Jurancon Blanc, Mauzac Blanc en Mauzac Rose) worden zelden tot nooit gebruikt.

Distillatie

Armagnac wordt slechts 1 keer gedistilleerd waar cognac 2 keer gedistilleerd wordt. Het resultaat is een distillaat wat, afhankelijk van de manier van destilleren, wat lager in alcohol is dan dat van cognac. Door het lagere alcoholpercentage blijft er meer ruimte over voor de geur en smaakstoffen van de grondstof. Daarmee is de invloed van de druiven, terroir, klimaat etc. in armagnac doorgaans wat beter waar te nemen. De kans op ongewenste stoffen is echter ook groter, waardoor armagnac wat over het algemeen smaakvoller maar ook wat minder verfijnd is dan cognac.

Distillatie

Armagnac wordt gerijpt in eikenhouten vaten, gelijk aan het rijpingsproces voor cognac. Op het label wordt de minimale rijping vermeldt:

VS: Minimaal 2 jaar gerijpt

VSOP: Minimaal 5 jaar gerijpt

XO, Napoleon, Vieille Reserve, Extra: Minimaal 6 jaar gerijpt

Hors d’age: Minimaal 10 jaar oud.

Wanneer een armagnac een blend is van meerdere vaten (deze kunnen zowel van eigen distilleerderij of van andere distilleerderijen komen) dan moet de jongste van alle gebruikte vaten voldoen aan de leeftijdsaanduiding op het label.